Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi

Ekvator Ginesi’nde gerçekleştirilen 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Afrika’ya her bakımdan çok önem verdiğine işaret ederek, “Afrika halklarını her zaman gönüldaşlarımız ve kader arkadaşlarımız olarak gördük. İnsanlığın ortak birikimine eşsiz katkılar sağlamış olan Türkiye, Afrika kıtasına her zaman hürmet nazarıyla bakmıştır” dedi. Kapanış oturumunda da bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, üçüncü zirvenin 2019’da İstanbul’da gerçekleştirileceğini belirtti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekvator Ginesi’nin başkenti Malabo’da gerçekleştirilen 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’ne katıldı.

Karşılama Töreni

Zirveden önceki gün, Ekvator Ginesi’nin başkenti Malabo’da havalimanına gelişinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’ı, Ekvator Ginesi Cumhurbaşkanı Teodoro Obiang Nguema Mbasogo ve eşi resmî törenle karşıladı. Törenin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvenin yapılacağı Sipopo Kongre Merkezi’nde Ekvator Ginesi Cumhurbaşkanı Mbasogo ile görüştü.

ZİRVE ONURUNA RESMÎ AKŞAM YEMEĞİ

Daha sonra da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ekvator Ginesi Cumhurbaşkanı Mbasogo’nun ev sahipliğinde, Sipopo Kongre Merkezi’nde düzenlenen II. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi resmî akşam yemeği gerçekleştirildi. Yemeğe, Afrika Birliği Dönem Başkanı Moritanya, eski Dönem Başkanı Etiyopya, Cezayir, Nijerya, Güney Afrika, Senegal, Libya, Zimbabve, Kenya, Gana, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti temsilcileri ile zirvede gözlemci sıfatıyla yer alan 32 Afrika ülkesi delegasyonu katıldı.

Yemek öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdülaziz ve Benin Cumhurbaşkanı Thomas Boni Yayi ile ayrı ayrı görüştü.

Liderlerle Görüşmeler

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN, ZİRVENİN AÇILIŞINDA AFRİKALI LİDERLERE HİTAP ETTİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ekvator Ginesi’nde 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’ne katılarak Afrikalı liderlere hitaben bir konuşma yaptı. Zirvenin açılış oturumunda yaptığı konuşmasına Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ekvator Ginesi’nde 2. Türkiye-Afrika ortaklık zirvesinin açılışını yapmaktan büyük bir memnuniyet duyduğumu ifade ederek başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul’da 2008 yılı Ağustos ayında gerçekleştirilen 1. Türkiye-Afrika Zirvesi’nde, Afrika’yı geleceğin önemli cazibe merkezlerinden biri olarak değerlendirdiğini hatırlatarak, “Geride bıraktığımız 6 yıl içerisine yaşanan gelişmelerin, bugünümüzü haklı çıkardığını görmek bizleri ziyadesiyle memnun ediyor. Gerçekten de Afrika bugün sosyal, ekonomik ve siyasi alanlarda kaydettiği dikkat çekici ilerlemeleriyle, tekrar dünyanın ilgi odağı haline gelmiştir. Afrika kıtasının yaşamakta olduğu büyük dönüşümden Türkiye olarak çok büyük mutluluk hissettiğimizi burada özellikle vurgulamak isterim” dedi.

Afrika’nın, Türkiye için her zaman dostlarının ve kardeşlerinin toprağı olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Binlerce yıllık tarihi ve en az iki bin yıllık bir devlet geleneğine sahip olan, insanlığın ortak birikimine de eşsiz katkılar sağlamış olan Türkiye, Afrika kıtasına her zaman hürmet nazarıyla bakmıştır” şeklinde konuştu.

Zirve-Liderler Oturumu

“AFRİKA HALKLARINI HER ZAMAN GÖNÜLDAŞLARIMIZ VE KADER ARKADAŞLARIMIZ OLARAK GÖRDÜK”

Türkiye’nin, son bin yıl içinde Büyük Selçuklu Devleti ve Osmanlı Devleti gibi iki büyük devlete sahip olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “Selçuklu Devleti, Asya kıtası üzerinde geniş bir coğrafyaya hükmetmiştir. Osmanlı Devleti ise Asya, Avrupa ve Afrika olmak üzere üç kıta üzerinde hüküm sürmüştür. Atalarımız, selefimiz olan bu iki büyük devlet de ne bölgelerindeki ülkelere ne de Afrika’ya asla ve asla ırkçı, köleleştirici ya da sömürgeci nazarla bakmadı. Biz Afrika halklarını her zaman gönüldaşlarımız, kader arkadaşlarımız olarak gördük. Dillerimiz, değerlerimiz, etnik kökenlerimiz ve harici görünümlerimiz farklı da olsa biz kendimizi Afrika ile aynı geminin yolcuları olarak hissettik. Afrika kıtasının kadim medeniyetine her zaman takdirle baktık. Afrika’nın yaşadığı acılara politik, stratejik, çıkar odaklı bakanlardan olmadık. Her zaman insani, vicdani nazarla yaklaştık. Aynı şekilde Afrika’nın sevincini, başarılarını da hep kendi sevincimiz, başarımız olarak gördük ve bununla da iftihar ettik.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, tıpkı Selçuklu ve Osmanlı devletleri gibi 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin de Afrika’ya hep bu nazarla baktığını, Afrika ülkelerinin bağımsız, özgür, barış ve emniyet içinde olabilmeleri ve kendi istikametlerini tayin hakkına sahip olabilmelerinin Türkiye’nin dış politikasının merkezinde yer aldığını anlattı.

TÜRKİYE’NİN AFRİKA AÇILIM POLİTİKASI

Başbakanlık görevini yaptığı 2002-2014 yılları arasında Afrika ile ilişkilere büyük önem verdiğini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2005 yılını Türkiye’de Afrika yılı ilan ettiğimizde yürüttüğümüz politikayı Afrika Açılım Politikası şeklinde tanımladık. 2009 yılında Türkiye’nin kıtada 12, Afrika ülkelerinin ise Ankara’da 10 büyükelçiliği bulunuyordu. Bugün itibariyle Afrika’da 39 büyükelçilik ve 4 başkonsolosluk ile temsil ediliyoruz. Aynı şekilde Afrika ülkelerinin Ankara’daki diplomatik temsilcilik sayısı da 32 ye yükseldi. Kalkınma ortaklığından siyasi diyalog mekanizmalarına, eğitim kültür faaliyetlerinden ekonomik iş birliğine, ticaret hacminden yatırımlara, müteahhitlik hizmetlerinden ulaştırma alt yapılarına kadar birçok alanda birlikte büyük ilerlemeler sağladık. Böylece karşılıklı olarak açılım sürecini tamamlamış olduk. Artık eşit ortaklığa dayalı yeni ve daha ileri bir aşamaya geçmemizin gerekliği olduğunu görüyoruz” diye konuştu.

İkili Görüşmeler

“AFRİKA İLE YENİ BİR ORTAKLIK MODELİ HEDEFİNDE KARARLILIKLA YÜRÜYECEĞİZ”

Konuşmasında, “Bu önemli belgelerin Afrika Birliği ve üye ülkelerin öncelik verdiği konulardaki iş birliği alanlarını kapsadığını bu noktada özellikle tarım, enerji, sağlık, eğitim, küçük ve orta ölçekli işletmeler, istihdam, yatırımların teşviki, enerji ve ulaştırma gibi konularda dayanışmaya ve daha verimli daha derin bir iş birliğine hazır olduğumuzu belirtmek istiyorum. Zirvenin temasında da vurgulandığı gibi kalkınma ve bütünleşme yolunda yeni bir ortaklık modeli hedefinde birlikte ve kararlılıkla yürüyeceğiz” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Afrika’da çok yönlü, çok boyutlu bir politika izlediğini, sahra altı Afrika ülkeleri ile ülkemizin ticaret hacminin son 10 yılda 10 kat artış kaydettiğini belirtti.

TÜRKİYE’NİN AFRİKA’DAKİ YATIRIMLARININ TOPLAMI 6 MİLYAR DOLAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkemizin Afrika’daki yatırımlarının toplamı 6 milyar dolara ulaştığını, Türk Hava Yolları’nın bugün itibariyle Afrika kıtasında 40 farklı şehre tarifeli sefer yaptığını dile getirerek, “Bu seferlerin ve sürekli genişleyen uçuş ağının da katkısıyla her yıl Türkiye ile Afrika arasında turizm, kültür, iş ve ticaret amacıyla karşılıklı olarak seyahat edenlerin sayısı yılda 200 bini aşan rakamlara ulaştı. Bu sayının her geçen yıl artmakta olduğunu da belirtmekte fayda görüyorum. 1991-2013 döneminde, Afrika ülkelerine, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde toplam 3254 burs kontenjanı açtık. Son 2 yılda ise Afrikalı genç kardeşlerimize Türkiye’deki üniversitelerde, binin üzerinde yeni burs tahsis ettik. Bu sayıyı daha da arttıracağız. Zira bu gençlerin Türkiye’de alacakları kaliteli eğitim ve edinecekleri yüksek becerileri, buralara geri dönüp, ülkelerinin ve içinden çıktıkları toplumların hizmetine sunacaklarına güveniyoruz” dedi.

“TÜRKİYE, EBOLA SALGINIYLA MÜCADELE İÇİN 5 MİLYON DOLARLIK İLAVE BİR KAYNAK AYIRDI”

Sağlık sektörünün Afrika ülkeleriyle iş birliğinde önemli bir alan olarak belirgin hale geldiğini ne de işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, bundan da büyük memnuniyet duyduğunu dile getirerek şunları söyledi: “Sudan’da açılan 150 yataklı hastanenin, ardından Somali’de de 200 yataklı, tam teşekküllü bir hastanenin açılışına hazırlanıyoruz. Kendi kendine yetebilir şekilde Türk ve yerel sağlık personeli tarafından ortak işletilen ve sunduğu sağlık hizmetleri bakımından, örnek uygulamalar arasına giren benzeri projeleri gerçekleştirmeye devam edeceğiz. Son dönemde Ebola salgını dolayısıyla zor bir dönemin yaşanmakta olduğu bu günlerde, sağlık alanındaki iş birliğinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha görüyoruz. Bu vesileyle, Türkiye’nin ebola salgınıyla mücadele için Afrikalı dostlarımıza şimdiye kadar yaptıklarımıza ek olarak 5 milyon dolarlık ilave bir kaynak ayırdığını açıklamak isterim.”

“AFRİKA’NIN KÜRESEL ALANDAKİ AĞIRLIĞI GİDEREK ARTIYOR”

Afrika’nın artık küresel alandaki ağırlığının giderek artan, siyasi ve ekonomik bir kıta olarak geleceği gördüğünü belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dünyanın yüzölçümü bakımından, en büyük ikinci kıtası olan Afrika’nın, önümüzdeki yıllarda zengin doğal kaynakları ve insan kapasitesiyle uluslararası sistem içerisinde giderek daha etkin rol oynayacağı açıktır. Diğer yandan, Afrika’da ekonomik ve sosyal kalkınma, çatışmaların önlenmesi, demokrasi, insan haklarıyla sorunların barışçıl çözümü alanlarında önemli başarılar kaydediliyor. Bu kazanımların muhafazasını ve daha ileri noktalara ulaştırılmasını önemsiyoruz. Afrika birliğinin ve bölgesel örgütlerin belirlenen ortak hedefler doğrultusunda siyasal ve ekonomik bütünleşmenin sağlanmasında öncü rol oynamaya devam edeceklerine inanıyorum” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrika Birliği’nin temsil gücünün ötesinde siyasi ağırlığının günden güne artmasını ve üye ülkelerde ortaya çıkan sorunların çözülmesini oynadığın etkin rolü memnuniyetle karşıladığını söyledi.

EĞİTİM VE İNSANİ YARDIM GÖRÜNTÜSÜ ALTINDA FAALİYET GÖSTEREN ÖRGÜTLERE KARŞI ORTAK MÜCADELE

Ülkemizin Afrika Birliği bütçesine son beş yıldır yaptığı nakdi katkıyı önümüzdeki yıllarda da devam ettireceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Terörizm, organize suçlar ve uyuşturucu ile mücadelenin yanı sıra, yoksulluk eğitimsizlik ve salgın hastalıklara karşı yürütülen çalışmalarda Afrika ülkeleri ile sonuç odaklı ve projelere dayalı güçlü bir iş birliğine hazır olduğumuzu tekraren belirtmek istiyorum” dedi. Konuşmasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bazı Afrika ülkeleri ile Türkiye arasına sivil toplum örgütü ya da eğitim gönüllüsü maskesiyle çeşitli tehlikeli yapılanmaların nüfuz etmeye çalıştıklarını görüyoruz, bunu da dikkatle izliyoruz. Faaliyet gösterdikleri hemen her ülkede, gizli yapılanma içine giren ve ajanlık faaliyetleri artık daha da somutlaşan bu örgütlere karşı devlet ve hükümet başkanı dostlarımızın daha hassas olacaklarını umuyoruz. Eğitim ve insani yardım görüntüsü altında Türkiye dâhil olmak üzere faaliyet gösterdikleri her ülkede ciddi tehdit teşkil eden bu örgüt veya örgütlere karşı her türlü bilgi paylaşımına ve ortak mücadeleye hazır olduğumuzu da burada özellikle vurgulamak isterim” dedi.

3. ZİRVE 2019’DA İSTANBUL’DA

Gerçekleştirilen ikinci zirvenin Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında yeni bir dönüm noktası teşkil edeceğine yürekten inandığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerini şöyle tamamladı: “3. zirve için İstanbul 2019 yılına hazır. Orada sizlere ev sahipliği yapmak için sabırsızlanıyoruz. Ben, zirvemizin başarılı geçmesini ümit ediyor, Türkiye-Afrika ortaklığının geleceği için, en iyi dilek ve temennilerimi sunuyorum. Zirvenin düzenlenmesinde emeği geçen ve katılan herkese özellikle teşekkür ediyor, şahsım, ülkem ve milletim adına sizleri en kalbi muhabbetlerimle selamlıyorum.”

Liderler oturumunun ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye-Afrika Ortaklığı” konulu fotoğraf sergisini gezdi. Ardından da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Nijer Devlet Başkanı Mahamadou Issoufou bir süre görüştü.

KAPANIŞ OTURUMU

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nin kapanış oturumunda bir konuşma yaptı.

Zirve-Kapanış Oturumu

Malabo’da yapılan zirvenin gerçekleştirilmesinde emeği geçen Afrika Birliği Dönem Başkanı Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz, Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Dr. Nkosazana Dlamini-Zuma ve ev sahibi Ekvator Ginesi Cumhurbaşkanı Teodoro Obiang Nguema Mbasogo’ya teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvede kabul edilen bildiri ve uygulama planlarının, yeni dönemdeki çalışmalar için rehber niteliğinde olacağını ifade etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nin üçüncüsünün 2019’da İstanbul’da yapılmasına karar verildiğini ifade ederek, Afrika ülkelerinin liderlerini İstanbul’da bir kez daha ağırlamaktan büyük memnuniyet duyacağını dile getirdi.

Zirveye katılan devlet ve hükümet başkanları ile delegasyonlara katkılarından dolayı teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu güzel adada Malabo’da gerçekleştirdiğimiz 2. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi, Türkiye-Afrika iş birliğini yeni ve ileri bir safhaya taşıyacaktır” ifadelerini kullandı.

“ORTAK UYGULAMA PLANI YENİ İŞ BİRLİKLERİNE IŞIK TUTACAK”

Türkiye’nin son 10 yıldır kararlı şekilde sürdürdüğü açılım politikalarının, bugün yerini samimi ve gelecek vadeden ortaklığa bıraktığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Zirvede kabul ettiğimiz bildiri ve 2015-2019 Ortak Uygulama Planı, Türkiye’nin Afrika ülkeleriyle birçok alanda sürdürmekte olduğu kapasite geliştirme ve teknik iş birliği faaliyetlerine yeni bir yön verecektir. Siyasetten ekonomiye, kültürden eğitime, güvenlikten uluslararası meselelere kadar çok geniş bir alanı ihtiva eden bu belgeler, 2019 yılına kadar çalışmalarımıza ışık tutacak ve bize yol gösterecektir” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nin ilkini 2008’de İstanbul’da gerçekleştirdiklerini hatırlatarak şöyle konuştu: “Asya ve Avrupa’yı birleştiren şehir İstanbul’daki toplantımızda aldığımız kararlar doğrultusunda bu defa Batı Afrika’nın ada kenti Malabo’da toplandık. İnşallah bir sonraki zirveyi 2019 yılında tekrar Türkiye’de, İstanbul’da yapmayı arzu ediyoruz. Üçüncü zirvemiz için Afrika ülkelerinin liderlerini İstanbul’da misafir etmek bizim için çok büyük bir mutluluk kaynağı olacak.”

Kapanış oturumunun ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo Ondimba ile de bir görüşme gerçekleştirdi.